بررسی هویت و مقدمه ای در گفتمانهای اجتماعی از دریچۀ لوح مقصود

مطالعۀ لوح مقصود:

بررسی هویت و مقدمه ای در گفتمانهای اجتماعی از دریچۀ لوح مقصود

لوح مقصود از دریای دانش

             هُوَاللّهُ تًعالی

        شأنُه العَظمَة وَ الأقتِدار

     حمد مقدّس از ذکر و بيان حضرت معبود و مالک غيب و شهودی را لايق و سزا که از نقطه اولی

کتب لاتحصی پديد آورد . و از کلمه عليا خلق اوّلين و آخرين ظاهر فرمود . و در هر قرنی از قرون و هر

عصری از اعصار بمقتضيات حکمت بالغه سفيری فرستاد تا خلق افسرده را بماء بيان زنده نمايد . اوست مبيّن

و اوست مترجم ، چه که ناس از ادراک آنچه در کتب الهی از قلم اعلی جاری شده و نازل گشته قاصر و

عاجزند . در هر حال مذکِّر و هادی و معرِّف و معلِّم لازم ، لذا سفرا و انبيا و اصفيا فرستاد تا ناس را از

مقصود تنزيل کتب و ارسال رسل آگاه نمايند و کلّ عارف شوند بوديعه ربّانيّه که در ايشان بنفس ايشان گذاشته شده.

     انسان طلسم اعظم است و لکن عدم تربيت او را از آنچه با اوست محروم نموده . بيک کلمه خلق

فرمود بکلمه اخری بمقام تعليم هدايت نمود و بکلمه ديگر مراتب و مقاماتش را حفظ فرمود .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     انسان را بمثابه معدن که دارای احجار کريمه است مشاهده نما . بتربيت ، جواهر آن بعرصه شهود

آيد و عالم انسانی از آن منتفع گردد .... انتهی .

      اگر نفسی در کتب منزله از سماء احديّه بديده بصيرت مشاهده نمايد و تفکّر کند ادراک مينمايد که

مقصود آنست جميع نفوس  ، نفس واحده مشاهده شوند تا در جميع قلوب نقش خاتم " المُلکُ للّه " منطبع شود

و شموس عنايت و اشراقات انجم فضل و رحمت جميع را احاطه نمايد . حق جلّ جلاله از برای خود چيزی

اخذ ننموده . نه از اطاعت عالم باو نفعی راجع و نه از ترک آن نقصی وارد . در هر آن طير ملکوت

بيان باين کلمه ناطق: " جميع را از برای تو خواستم و تو را از برای خود " . اگر علمای عصر بگذارند و مَن

علی الأرض رائحه محبّت و اتّحاد را بيابند ، در آن حين نفوس عارفه بر حرّيّت حقيقی آگاه شوند ، راحت اندر

راحت مشاهده نمايند ، آسايش اندر آسايش . اگر ارض بانوار آفتاب اين مقام منوّر شود ، إذاً يصدق أن يقال

" لاتری فيها عوجاً ولا أمتا " .

      و الصّلاة و السّلام علی من ابتسم بظهوره ثغر البطحاء و تعطَّر بنفحات قميصه کلّ الوری الّذی أتی لحفظ

العباد عن کلّ ما يضرُّهم فی ناسوت الانشاء . تعالی تعالی مقامُه عن وصف الممکنات و ذکر الکائنات . به ارتفع

خباء النّظم فی العالم و عَلَمُ العرفان بين الأمم . و علی آله و أصحابه الّذين بهم نُصبتْ رايات التّوحيد و اعلام النّصر

و التّفريد . و بهم ارتفع دينُ اللّه بين خلقه و ذکرُه بين عباده . أسأله تعالی بأن يحفظه عن شرّ أعدائه الّذين

خرقوا الأحجاب و هتکوا الأستار إلی أن نکست راية الاسلام بين الأنام .

      و بعد عرض ميشود نامه آن جناب رسيد و نفحه وصال از او متضوّع . الحمدللّه بعد از حکم محکم فراق

نسيم قرب و لقا مرور نمود و ارض قلب را بماء سرور و فرح تازه فرمود . للّه الحمد فی کلّ الأحوال . إن شاء

اللّه حق جلّ جلاله عنايت فرمايد و جميع مَن علی الأرض را بما يحبّ و يرضی هدايت نمايد . مشاهده فرمائيد ،

سالهاست نه ارض ساکن است و نه اهل آن . گاهی بحرب مشغول و هنگامی ببلاهای ناگهانی معذّب . بأساء

و ضرّاء ارض را احاطه نموده مع ذلک احدی آگاه نه که سبب آن چيست و علّت آن چه ؟ اگر ناصح

حقيقی کلمه ای فرموده ، آن را بر فساد حمل نموده اند و از او نپذيرفته اند ، انسان متحيّر که چه گويد و چه

عرض نمايد ! دو نفس ديده نميشود که فی الحقيقه در ظاهر و باطن متّحد باشند . آثار نفاق در آفاق موجود

و مشهود ، مع آنکه کلّ از برای اتّحاد و اتّفاق خلق شده اند .

 حضرت موجود می فرمايد :

     ای دوستان ! سرا پردهء يگانگی بلند شد ، بچشم 

بيگانگان يکديگر را مبينيد ، همه بار يک داريد و برگ

يک شاخسار .... انتهی .

      إن شاء اللّه نور انصاف بتابد و عالم را از اعتساف مقدّس فرمايد . اگر ملوک و سلاطين که مظاهر

اقتدار حق جلّ جلاله اند همّت نمايند و بما ينتفع به مَن علی الأرض قيام فرمايند ، عالم را آفتاب عدل اخذ نمايد و منوّر سازد .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     خيمه نظم عالم بدو ستون قائم و بر پا : مجازات  و مکافات .

 و در مقام ديگر بلغت فصحی ميفرمايد :

     للعدل جندٌ و هی مجازات الاعمال و مکافاتها ، بهما ارتفع خِباءُ النّظم فی العالم و أخذ کلّ طاغ زِمامَ نفسه من خشية‌الجزاء ... انتهی .

 و در مقام ديگر ميفرمايد :

     يا معشرَ الأمراء ! ليس فی العالم جند أقوی من العدل و العقل . براستی ميگويم جندی در ارض اقوی

 از عدل و عقل نبوده و نيست . طوبی لِملک يمشی و تمشی أمام وجهه راية العقل و عن ورائه کتيبة العدل ، إنّه

غرّة جبين السّلام بين الأنام وشامة وَجنة الأمان فی الامکان .... انتهی

      فی الحقيقه اگر آفتاب عدل از سحاب ظلم فارغ شود ، ارض غير ارض مشاهده گردد .

 و در مقامی حضرت موجود در سبب و علّت اوّليّه سکون و راحت امم و عمار عالم ميفرمايد:

     لابدّ بر اينست مجمع بزرگی در ارض بر پا شود . و ملوک و سلاطين در آن مجمع مفاوضه در صلح

 اکبر نمايند . و آن اينست که دول عظيمه برای آسايش عالم بصلح محکم متشبّث شوند . و اگر ملکی بر ملکی

برخيزد جميع متّفقا بر منع قيام نمايند . در اين صورت عالم محتاج مهمّات حربيّه و صفوف عسکريّه نبوده و

نيست ، إلّا علی قدر يحفظون به ممالکهم و بلدانهم . اينست سبب آسايش دولت و رعيّت و مملکت . إن

شاء اللّه ملوک و سلاطين که مرايای اسم عزيز الهی اند باين مقام فائز شوند و عالم را از سطوت ظلم محفوظ دارند.

و همچنين ميفرمايد :

     از جمله اموريکه سبب اتّحاد و اتّفاق ميگردد و جميع عالم يک وطن مشاهده ميشود آنست که السن مختلفه

بيک لسان منتهی گردد ، و همچنين خطوط عالم بيک خط . بايد جميع ملل ، نفوسی معيّن نمايند از اهل ادراک

و کمال ، تا مجتمع شوند و بمشاورت يگديگر يک لسان اختيار کنند ، چه از السن مختلفه موجوده و چه لسان

جديد تازه اختراع نمايند و در جميع مدارس عالم اطفال را بآن تعليم دهند ..... انتهی .

      عنقريب جميع اهل عالم بيک لسان و يک خط مزيّن ، در اين صورت هر نفسی بهر بلدی توجّه نمايد

مثل آنست که در بيت خود وارد شده . اين امور لازم و واجب . هر ذی بصر و سمعی بايد جهد نمايد تا

اسباب آنچه ذکر شد از عالم الفاظ و اقوال بعرصه شهود و ظهور آيد .

      اليوم هيکل عدل تحت مخالب ظلم و اعتساف مشاهده ميشود . از حق جلّ جلاله بخواهيد تا نفوس

را از دريای آگاهی بی نصيب نفرمايد چه اگر فی الجمله آگاه شوند ادراک مينمايند که آنچه از قلم حکمت

جاری و ثبت شده بمنزله آفتاب است از برای جهان . راحت و امنيّت و مصلحت کلّ در آنست و الّا هر يوم

بلای جديدی ارض را اخذ نمايد و فتنه تازه ای بر پا شود . إنشاءاللّه نفوس عالم موفّق شوند و سرج بيانات

مشفقانه را بمصابيح حکمت حفظ نمايند . اميد هست که کلّ بطراز حکمت حقيقی که اسّ اساس سياست عالم

است مزيّن گردند .

 حضرت موجود می فرمايد :

     آسمان سياست بنيّر اين کلمه مبارکه که از مشرق اراده اشراق نموده منير و روشن است . ينبغی لکلّ آمر أن يزن نفسه فی کلّ يوم بميزان القسط و العدل ثمّ يحکم بين النّاس و يأمرهم بما يهديهم إلی صراط الحکمة

و العقل .... انتهی .

     اينست اسّ سياست و اصل آن . حکيم آگاه از اين کلمه استخراج مينمايد آنچه سبب راحت و امنيّت

و حفظ نفوس و دماء و امثال آنست . اگر صاحبان افئده از دريای معانی که در اين الفاظ مستور است

بياشامند و آگاه گردند کلّ شهادت ميدهند بر علوّ بيان و سموّ آن . اين فانی اگر آنچه ادراک نموده عرض نمايد

جميع گواهی دهند بر حکمت بالغه الهيّه . اسرار سياست در اين کلمه مکنون و آنچه ناس بآن محتاج ، در او

مخزون . اين خادم فانی از حق جلّ جلاله سائل و آمل که ابصار عالم را بنور حکمت منوّر فرمايد تا کلّ ادراک

نمايند آنچه را که اليوم لازم است . امروز انسان کسی است که بخدمت جميع من علی الأرض قيام نمايد .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     طوبی لمن أصبح قائما علی خدمة الأمم .

و در مقام ديگر ميفرمايد :

     ليس الفخر لمن يحبُّ الوطن بل لمن يحبُّ العالم .... انتهی .

     فی الحقيقه عالم يک وطن محسوب است و من علی الأرض اهل آن . و مقصود از اتّحاد و اتّفاق که

در کتب انبيا از قلم اعلی ثبت شده در امور مخصوصه بوده و خواهد بود ، نه اتّحاديکه سبب اختلاف شود

و اتّفاق بآن ، علّت نفاق گردد . اين مقام اندازه و مقدار است و مقام اعطاء کلّ ذی حقٍّ حقَّه است . طوبی لمن

عرف و فاز و يا حسرةً للغافلين . آثار طبيعت بنفسها بر اين شاهد و گواه ، و هر حکيم بينائی بر آنچه عرض

شد مطّلع و آگاه ، مگر نفوسی که از کوثر انصاف محرومند و در هيماء غفلت و حميّت جاهليّه هائم .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     ای پسران انسان ! دين اللّه و مذهب اللّه از برای حفظ و اتّحاد و اتّفاق و محبّت و الفت عالم است ، او را

سبب و علّت نفاق و اختلاف و ضغينه و بغضاء منمائيد . اينست راه مستقيم و اسّ محکم متين . آنچه بر اين

اساس گذاشته شود حوادث دنيا او را حرکت ندهد و طول زمان او را از هم نريزاند .... انتهی .

     اميد هست که علما و امرای ارض متّحداً بر اصلاح عالم قيام نمايند . و بعد از تفکّر و مشورت کامل بدرياق

تدبير ، هيکل عالم را که حال مريض مشاهده ميشود شفا بخشند و بطراز صحّت مزيّن دارند .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     آسمان حکمت الهی بدو نيّر روشن و منير : مشورت و شفقت . در جميع امور بمشورت متمسّک

شويد ، چه که اوست سراج هدايت ، راه نمايد و آگاهی عطا کند .... انتهی .

      بايد اوّلِ هر امری آخر آن ملاحظه شود و از علوم و فنون آنچه سبب منفعت و ترقّی و ارتفاع مقام

انسان است اطفال بآن مشغول گردند تا رائحهء فساد از عالم قطع شود و کلّ بهمّت اوليای دولت و ملّت در

مهد امن و امان مستريح مشاهده شوند .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     علمای عصر بايد ، ناس را در تحصيل علوم نافعه امر نمايند تا خود و اهل عالم از آن منتفع گردند . علوميکه

از لفظ ابتدا و بلفظ منتهی گردد مفيد نبوده و نخواهد بود . اکثری از حکمای ايران عمرها بدرس حکمت مشغولند و عاقبت حاصل آن جز الفاظی نبوده و نيست .... انتهی .

      و در جميع امور بايد رؤسا باعتدال ناظر باشند چه هر امری که از اعتدال تجاوز نمايد از طراز اثر

محروم مشاهده شود . مثلاً حرّيّت و تمدّن و امثال آن ، مع آنکه بقبول اهل معرفت فائز است اگر از حدّ اعتدال

تجاوز نمايد سبب و علّت ضرّ گردد . اگر اين نقطه تفصيل شود بيان بطول انجامد و بيم آنست که سبب

کسالت گردد . از حق جلّ جلاله اين فانی سائل و آمل که جميع را خير عطا فرمايد . و فی الحقيقه هر نفس

دارای او شد دارای کلّ است .

حضرت موجود ميفرمايد :

     زبان خرد ميگويد : هر که دارای من نباشد دارای هيچ نه ، از هر چه هست بگذريد و مرا بيابيد . منم آفتاب

بينش و دريای دانش ، پژمردگان را تازه نمايم و مردگانرا زنده کنم . منم آن روشنائی که راه ديده بنمايم و منم

شاهباز دست بی نياز ، پر بستگان را بگشايم و پرواز بياموزم .... انتهی .

 و همچنين ميفرمايد :

     آسمان خرد بدو آفتاب روشن : بردباری و پرهيزکاری .... انتهی .

      يا حبيبی ! بحور مفصّله در اين کلمات مختصره مسطور است . طوبی لنفس عرفتْ و شربت و فازت

و الحسرة للغافلين . اين فانی از اهل ارض انصاف طلب مينمايد که فی الجمله گوش لطيف رقيق محبوب را که از

برای اصغای کلمه حکمت خلق شده ، از سبحات و اشارات و ظنون و اوهام لا يسمنه و لا يغنيه پاک و

طاهر نمايند تا ناصح اقبال کند باظهار آنچه سبب برکت عالم و خير امم است . حال در اکثر ممالک نور اصلاح

مخمود و خاموش و نار فساد ظاهر و مشتعل . دو مملکت عظيمه که هر دو خود را رأس تمدّن و محيی آن و مقنّن

قوانين می شمرند ، بر حزبی از احزاب که منسوب بحضرت کليم است قيام نموده اند ! ان اعتبروا يا أولی الابصار.

اعتساف شأن انسان نبوده و نيست . در کلّ احوال بايد بانصاف ناظر باشد و بطراز عدل مزيّن . از حق

بطلبيد ، بايادی عنايت و تربيت ، نفوسی چند را از آلايش نفس و هوی مطهّر فرمايد ، تا للّه قيام نمايند و لوجهه تکلّم کنند ، که شايد آثار ظلم محو شود و انوار عدل عالم را احاطه نمايد . ناس غافلند ، مبيّن لازم است .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     حکيم دانا و عالم بينا دو بصرند از برای هيکل عالم . إن شاء اللّه ، ارض از اين دو عطيّه کبری محروم

نماند و ممنوع نشود .... انتهی .

      آنچه ذکر شده و ميشود نظر بحبّ خدمتی است که اين عبد بجميع من علی الارض داشته و دارد . 

     يا حبيبی ! در جميع احوال انسان بايد متشبّث شود باسبابی که سبب و علّت امنيّت و آسايش عالم است .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     آنچه در اين روز پيروز شما را از آلايش پاک نمايد و بآسايش رساند ، همان راه راست بوده و خواهد بود .... انتهی .

      إن شاء اللّه ، از همّت اوليا و حکمای ارض ، اهل عالم بما ينفعهم آگاه شوند . غفلت تا کی ؟ اعتساف تا کی ؟

انقلاب و اختلاف تا کی ؟ اين خادم فانی متحيّر است ، جميع ، صاحب بصر و سمعند و لکن از ديدن و شنيدن

محروم مشاهده ميشوند ! حبّ اين عبد بآن جناب ، خادم را بر آن داشت که باين اوراق مشغول شود . و الّا

فی الحقيقه ارياح يأس از جميع جهات در عبور و مرور است و انقلابات و اختلافات عالم يوماً فيوماً در تزايد .

آثار هرج و مرج مشاهده ميشود ، چه که اسبابيکه حال موجود است بنظر موافق نمی آيد . از حقّ جلّ جلاله

 ميطلبم که اهل ارض را آگاه نمايد و عاقبت را بخير منتهی فرمايد و بآنچه سزاوار است مؤيّد دارد . اگر

انسان بقدر و مقام خود عارف شود جز اخلاق حسنه و اعمال طيّبه راضيهء مرضيّه از او ظاهر نشود .

      اگر حکما و عرفای مشفق ، ناس را آگاه نمايند جميع عالم قطعه واحده مشاهده گردد . هذا حقّ لا ريب

فيه . يسأل الخادم همَّةً من کلّ ذی همَّة ليقوم علی اصلاح البلاد و احياء الأموات بماء الحکمة و البيان ، حبّاً للّه

الفرد الواحد العزيز المنَّان .

      حکمت هيچ حکيمی ظاهر نه مگر به بيان ، و اين مقام کلمه است که از قبل و بعد در کتب ذکر شده ، چه که

جميع عالم از کلمه و روح آن بمقامات عاليه رسيده اند . و بيان و کلمه بايد مؤثّر باشد و همچنين نافذ . و باين

دو طراز در صورتی مزيّن که للّه گفته شود و بمقتضيات اوقات و نفوس ناظر باشد .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     إنّ البيان جوهر يطلب النّفوذ و الاعتدال . أمّا النّفوذ معلّق باللّطافة و اللّطافة منوطة بالقلوب الفارغة

الصّافية . و أمّا الاعتدال امتزاجه بالحکمة الّتی ذکرناها فی الألواح .... انتهی .

      از برای هر کلمه روحی است لذا بايد مکلّم و مبيّن ملاحظه نمايند و بوقت و مقام کلمه القا فرمايند چه که از

برای هر کلمه اثری موجود و مشهود .

 حضرت موجود ميفرمايد :

     يک کلمه بمثابه نار است و اخری بمثابه نور و اثر هر دو در عالم ظاهر . لذا بايد حکيم دانا در اوّل بکلمه ای

که خاصيّت شير در او باشد ، تکلّم نمايد تا اطفال روزگار تربيت شوند و بغايت قصوای وجود انسانی که

مقام ادراک و بزرگيست فائز گردند .

 و همچنين ميفرمايد :

     يک کلمه بمثابه ربيع است و نهالهای بستان دانش از او سر سبز و خرم . و کلمه ديگر مانند سموم .... انتهی .

      حکيم دانا بايد بکمال مدارا تکلّم فرمايد تا از حلاوت بيان کلّ بما ينبغی للانسان فائز شوند . ای حبيب

من ! کلمه الهی سلطان کلمات است و نفوذ آن لا تحصی .

حضرت موجود ميفرمايد :

     عالم را کلمه مسخّر نموده و مينمايد . اوست مفتاح اعظم در عالم ، چه که ابواب قلوب که فی الحقيقه ابواب

سماء است از او مفتوح . يک تجلّی از تجلّياتش در مرآت حبّ اشراق نموده ، کلمه مبارکه " أنا المحبوب " در او

منطبع . بحريست دارا و جامع ، هر چه ادراک شود از او ظاهر گردد . تعالی تعالی هذا المقام الأعلی الّذی

کينونة العلوّ و السّموّ تمشی عن ورائه مهلِّلا مکبّرا  .... انتهی .

      گويا ذائقهء اهل عالم از تب غفلت و نادانی تغيير

نموده ، چه که از حلاوت بيان غافل و محروم مشاهده

ميشوند . بسيار حيف است که انسان خود را از اثمار

شجره حکمت ممنوع سازد . ايّام و ساعات در مرور است .

يد قدرت إن شاء اللّه جميع را حفظ فرمايد و بافق دانائی

کشاند . إنّ ربّنا الرّحمن لهو المؤيّد العليم الحکيم ....